Photo credit: Unsplash
İcra ve İflas Kanunu’nun 85. Maddesi uyarınca; “Borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır mallariyle taşınmazlarından ve alacak ve haklarından alacaklının ana, faiz ve masraflar da dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczolunur.”. Söz konusu madde kapsamında borçluya ait olan mallar, taşınmazlar ve haklar, üçüncü kişinin elinde bulunsa dahi haczedilebilir.
Borçlunun veyahut alacaklının gösterdiği adrese hacze gidilebilmektedir. Gidilen adreste borçluya ait olduğu iddia edilen mallara haciz konulabilmektedir.
Peki istihkak iddiası nedir?
İcra ve İflas Kanunu’nun 96. Maddesi uyarınca:
“Borçlu, elinde bulunan bir malı başkasının mülkü veya rehni olarak gösterdiği yahut üçüncü bir şahıs tarafından o mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı iddia edildiği takdirde, icra dairesi bunu haciz ve icra tutanaklarına geçirir ve keyfiyeti iki tarafa bildirir.”
Yukarıda yer alan madde hükmünde belirtildiği üzere borçlunun elinde bulunan ve haczedilen/haczedilecek olan veyahut üçüncü kişinin elinde olan ve borçluya ait olduğu gerekçesiyle haczedilmek istenen/haczedilen mal ile ilgili olarak bu malın 3. Kişiye ait olduğuna ilişkin olarak yapılan itiraza istihkak iddiası denir. Söz konusu madde kapsamında istihkak iddiasında bulunulması halinde icra dairesi söz konusu istihkak iddiasını haciz tutanağına geçirir ve bu iddiaya karşı itiraz olup olmadığını bildirmek üzere alacaklı ve borçluya 3 günlük süre verilir. Verilen bu 3 günlük süre içerisinde taraflardan birinin söz konusu istihkak iddiasına itirazlarını bildirmemeleri halinde, istihkak iddiası kabul edilmiş sayılır.
İstihkak iddiasında bulunma süresi İİK md. 96/3 uyarınca “7 gün” olarak belirlenmiştir. Bu süre içerisinde istihkak iddiasında bulunulmadığı takdirde, aynı icra takibi kapsamında bu iddiayı ileri sürme hakkı ortadan kalkar.
Alacaklı veya Borçlu Tarafından İstihkak İddiasına İtiraz Edilmesi
İstihkak iddiasına 3 gün içerisinde itiraz edilmesi halinde, icra memuru icra dosyasını derhal icra mahkemesine verir (İİK m. 97/1). Bu halde icra mahkemesi takibin talikine veya devamına karar verir. İcra mahkemesi tarafından takibin talikine karar verilmesi halinde, alacaklının muhtemel zararına karşılık olarak davacı tarafından teminat yatırılmasına karar verilir. İcra mahkemesi söz konusu iddianın satışı geride bırakmak amacıyla yapıldığına kanaat getirir ise bu halde takibin devamına karar verilir.
Takibin devamı ve taliki kararının bildirilmesinden itibaren 7 gün içerisinde istihkak davası açılmalıdır.
Malın Üçüncü Kişi Elinde Haczedilmesi
Haczedilen malın üçüncü kişi elinde olması halinde, üçüncü kişi yedieminliği kabul ettiği takdirde söz konusu mal muhafaza altına alınmaz. Bu halde icra dosyasının alacaklısına istihkak davası açmak üzere 7 günlük süre verilir. Bu süre içerisinde istihkak davası açılmaması halinde, bu iddiadan vazgeçilmiş sayılır.
İstihkak Davası Kim Tarafından Açılmalıdır?
- Üçüncü kişiye ait olduğu iddia edilen malın borçlunun elinde haczedilmesi halinde; istihkak davası üçüncü kişi tarafından açılır.
- Üçüncü kişiye ait olduğu iddia edilen malın borçlu ile üçüncü kişinin birlikte elinde bulundurulması halinde mal borçlu elinde haczedilmiş kabul edilir; istihkak davası üçüncü kişi tarafından açılır.
- Üçüncü kişiye ait olduğu iddia edilen malın üçüncü kişinin elinde haczedilmesi halinde; istihkak davası alacaklı tarafından açılır.
İstihkak Davası’nda Davalı
- İstihkak davasının üçüncü kişi tarafından açılması halinde davalı alacaklıdır.
- İstihkak davasının alacaklı tarafından açılması halinde davalı üçüncü kişidir.
İstihkak Davasında Görev ve Yetki
İstihkak davasında görevli mahkeme icra mahkemesi; yetkili mahkeme ise icra takibinin bulunduğu veya hacizli malın bulunduğu yer icra mahkemesidir.
